Patelofemoralni bolni sindrom – “trkačko koleno”

Patelofemoralni bolni sindrom kolena (PFPS) je jedno od najčešćih bolnih stanja kolena sa kojima se susrećemo u rehabilitaciji kolenog zgloba. Ovaj bolni sindrom poznatiji je i kao “trkačko koleno” i karakteriše ga duboki bol sa prednje strane kolena u predelu čašice, na mestu gde se čašica (patella) spaja sa butnom kosti (femur) i čini patelofemoralni zglob. Najčešće se javlja kod fizički aktivnih pojedinaca, sportista ili rekreativaca i najčešće je povezan sa trčanjem i sportovima u kojima ima dosta skokova. Bol se javlja usled preoperećenja i iritacije patelofemoralnog zgloba. Češće se javlja kod žena i kod adolescenata koji su fizički aktivni. Bol se javlja pri fizičkoj aktivnosti i smiruje se po prestanku iste. Takođe može biti prisutan i bol pri penjaju uz i spuštanju niz stepenice. Ponekad se može i javiti otok posle trčanja ili fizičke aktivnosti.

Najčešći razlozi koji dovode do ovoga bolnog stanju su povećanje u intezitetu treninga, promena podloge na kojoj se trči (trčanje na tvrdoj podlozi), slabost mišića oko zgloba kuka i zgloba kolena, loša neuromišićna kontrola i propriocepcija, kao i biomehanika samog trčanja.

U tretiranju ovog stanja vrlo je bitno prekinuti fizičku aktivnost do smirivanja upalnog stanja ili modifikovati fizičku aktivnost na nivo na kome nema bola i iritacije, konkretno ako se radi o trčanju smanjiti razdaljinu trčanja na onu na kojoj se ne javljaju bolni simptomi.

U akutnoj fazi iritacije da bi smanjili bol i samu iritaciju koristimo fizikalne procedure kao što su elektroterapija, krioterapija, laser,kao i primena elastičnih kinezio-traka (kinesiotaping) na kolenu.

Dalji ciljevi rehabilitacije su jačanje mišića oko zgloba kuka (pogotovu gluteus maximus-a i medius-a), oko zgloba kolena ( akcenat na kvadricepsu) kao i jačanje mišića lista (triceps surea).  Vrlo bitnu uloga ima i propriocepcija i neuromišićna kontrola naročito uvežbavanje pokreta na jednoj nozi kao što su čučanj na jednoj nozi, iskorak, balans na jednoj nozi,itd,..U završnoj fazi rehabilitacije poželjno je uključiti zahtevnije pliometričke vežbe.

U svim fazama rehabilitacije, a i kasnije kada se ista završi i osoba vrati svojim fizičkim aktivnostima i trčanju neophodno je postepeno povećanje inteziteta istih.